Dogodilo se na današnji dan

  Danas je ponedeljak, 21. april, 2025.

 753 p. n. e. - Romul je - prema istoričaru Marku Terenciju

Varonu (I vek pre.n.e.) - osnovao Rim.

        1142 - Umro je francuski filozof i teolog Pjer Abelar,

poznat po tragičnoj ljubavi prema Eloizi, njihova ljubavna pisma

(epistolae) spadaju u bisere svetske literature. Zabranjena ljubav,

pošto je ona bila njegova učenica, svirepo je okončana

kastriranjem Abelara, koji se potom, kao i Eloiza, povukao u

manastir. Poput većine filozofa tog vremena rešavao je tzv.

problem univerzalija, a njegovi teološki pogledi osuđeni su na

sinodima u Soasonu 1121. i Sansu 1141. Dela: "Dijalektika", 

"Teologija, Etika ili Poznaj samog sebe", "O božanskom jedinstvu 

i trojstvu", "Istorija nedaća".

        1509 - Umro je engleski kralj Henri VII, osnivač dinastije

Tjudor. Njegovim dolaskom na presto 1485. okončan je

četrdesetogodišnji "Rat dveju ruža" nazvan tako jer je dinastija 

Lankaster, s kojom je Henri VII bio u srodstvu, imala u grbu crvenu, 

a dinastija Jork belu ružu. Presto je osigurao pobedom u bici kod 

Bosvorta 1485. u kojoj je poginuo kralj Ričard III, a 1486. je 

ujedinio kuće Lankaster i Jork oženivši se Elizabetom, sestrom 

Ričarda III.

        1699 - Umro je francuski pisac Žan Rasin, istaknuti

predstavnik klasicizma, koji je do savršenstva doveo francusku

tragediju, uprostio radnju i insistirao na psihološkoj analizi

ljudskih, naročito ljubavnih strasti. Pisao je veoma melodičnim

stihom. Dela: tragedije "Andromaha", "Fedra", "Britanikus",

"Berenisa", "Mitridat", "Atalija", komedija "Parničari".

        1816 - Rođena je engleska književnica irskog porekla

Šarlota Bronte, koja se proslavila već prvim romanom "Džejn Ejr".

S mlađim sestrama Emilijom i Anom napisala je zbirku pesama. Ostala

dela: "Vileta", "Profesor i Ema".

        1828 - Rođen je francuski teoretičar umetnosti i filozof

Ipolit Ten, koji je nastojao da unese pozitivističke metode u

izučavanje literature, umetnosti i društva. Zastupao je pretežno

deterministička shvatanja istorije i umetnosti i smatrao da

pojedinac, izrazito određen jednom "preovlađujućom osobinom",

trpi jak uticaj "rase", "sredine" i "trenutka". Kao filozof bavio se

problemima saznanja, a kao istoričar je istraživao korene

dekadencije u Francuskoj. Dela: "Istorija engleske književnosti",

"Filozofija umetnosti", "O inteligenciji", "Postanak savremene

Francuske".

        1836 - Teksašani su porazili Meksikance kod San Hasinta,

što je omogućilo nezavisnost Teksasa, koji je 1845. ušao u sastav

SAD.

        1856 - Australija je prva u svetu uvela osmočasovni radni

dan.

        1882 - U Narodnom pozorištu u Beogradu izvedena je prva

srpska opereta "Vračara" Davorina Jenka, autora muzike za srpsku

himnu "Bože pravde". Tekst himne delo je Jovana Đorđevića,

poznatog intelektualca, klasičara, dramskog pisca.

        1910 - Umro je američki pisac Mark Tven. Pravo ime bilo mu

je Semjuel Lenghorn Klemens. Jedan je od najvećih humorista svetske

književnosti. U romanima "Pustolovine Toma Sojera", "Život na

Misisipiju", "Pustolovine Haklberi Fina", "Život na dvoru kralja

Artura", kojima je stekao svetsku slavu, prikazao je jedinstvene

životne situacije i autentičan američki stil i govor.

        1915 - Rođen je Entoni Kvin, američki filmski glumac 

meksičkog porekla, tumač izrazitih karaktera, snažne 

individualnosti. Filmovi: "Parola", "Viva Zapata", "Crno zlato", 

"Ulica", "Žudnja za životom" (Oskar), "Grk Zorba", "Topovi sa 

Navarona", "Poslednji ratnik", "Nasledstvo Feramonte".

        1918 - U vazdušnoj borbi poginuo je nemački pilot

Manfred fon Rihthofen, poznat kao "Crveni baron", najslavniji

nemački avijatičar u Prvom svetskom ratu. Tokom rata oborio 

je više od 80 neprijateljskih aviona.

        1926 - Rođena je britanska princeza Elizabet Aleksandra

Meri, od 1952. britanska kraljica Elizabeta II.

        1941 - Šefovi diplomatija Nemačke i Italije Joakim fon

Ribentrop i grof Galeaco Ćano dogovorili su se u Drugom svetskom

ratu o podeli Jugoslavije na nemačku i italijansku zonu.

        1945 - Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu ušla u

predgrađa Berlina, probivši liniju odbrane nemačkih snaga.

        1946 - Umro je engleski ekonomista Džon Majnard Kejnz,

najznačajniji makroekonomista 20. veka, koji je dokazao da

tržišni mehanizam ne stvara automatski punu zaposlenost i da je

neretko neophodna intervencija države u ekonomski život s ciljem 

izvlačenja iz kriznih perioda. Delom "Opšta teorija zaposlenosti, 

kamate i novca" uzdrmao je tradicionalnu ekonomsku teoriju. Ostala 

dela: "Ekonomska posledica mira", "Rasprava o novcu", "Revizija 

mirovnog ugovora", "Traktat o  novčanoj reformi", "Sredstva ka 

prosperitetu".

        1960 - Glavni grad Brazila premešten je iz Rio de Žaneira

u novosagrađenu Braziliju. Pre Rija prestonica Brazila bio je San

Sebastijan (Baija).

        1967 - Vojnim udarom u Atini uspostavljen je desničarski

režim grčkih pukovnika.

        1971 - Umro je haićanski predsednik Fransoa "Papa Dok"

Divalije, koji je diktatorski vladao Haitijem od 1957. do smrti. Uz

pomoć vojske 1964. proglasio se doživotnim predsednikom, a sina

Žana Kloda Divalijea odredio je za naslednika. Tvorac je

gangsterske milicije poznate kao "Tonton Makut", poznate po teroru.

        1984 - U rudniku "Rembas-Zastava" u Resavici u nesreći su

poginula 33 rudara.

        1987 - U eksploziji koju su teroristi podmetnuli u Kolombu,

glavnom gradu Šri Lanke, poginulo je najmanje 150 ljudi.

        1993 - Vrhovni sud Bolivije je na 30 godina robije osudio

bivšeg diktatora Luisa Garsiju Mesu, pod optužbom za ubistva,

pljačku, prevare i kršenje ustava.

        1995 - Na insistiranje SAD i Nemačke, čemu se protivila

Rusija, koja se s Kinom uzdržala od glasanja, Savet bezbednosti UN

produžio je delimičnu suspenziju sankcija protiv Savezne Republike

Jugoslavije u sportu, kulturi, avionskom i rečnom saobraćaju za 75

dana, skrativši raniji rok od 100 dana.

        1996 - Koalicija levog centra "Maslinovo drvo" dobila je

parlamentarne izbore, što je bila prva pobeda levice u Italiji od

Drugog svetskog rata.

        1997 - Prvi kineski vojnici ušli su u Hongkong (britanski

kolonijalni naziv bio je Viktorija) u okviru priprema za prelazak

pod vlast Pekinga 1. jula 1997.

        1999 - U napadu avijacije NATO sa osam projektila je

razoreno "Majino naselje" kod Đakovice i ubijeno najmanje 10

izbeglica, uključujući trogodišnjeg Marka Ivanovića i

sedmogodišnjeg Ivana Ivančića. U naselju smeštenom u zgradama

bivše poljoprivredne zadruge živelo je 98 srpskih civila izbeglih

iz Hrvatske i 22 iz Bosne i Hercegovine.

        1999 - Tokom agresije NATO-a na Srbiju (SRJ) bombardovan

je Poslovni centar "Ušće" (nekada CK SKJ) u Novom Beogradu i 

Žeželjev most na Dunavu u Novom Sadu, a drugi put je napadnut 

most na Dunavu kod Beške koji je onesposobljen, čime je prekinut 

saobraćaj na autoputu E-75 između Beograda i srpsko-mađarske 

granice.

        1999 - Vojni sud u Pireju osudio je na dve i po godine

zatvora, uslovno na tri godine, potporučnika Ratne mornarice

Grčke Marinosa Ricudisa zato što je odbio da isplovi u Jadran

na razaraču "Temistokle", koji je kao deo snaga NATO učestvovao

u agresiji na Srbiju (SRJ). Optuženi se pravdao da kao pravoslavni

hrišćanin ne može da učestvuje u napadu na jedan pravoslavni

narod.

        2004 - U seriji samoubilačkih bombaških napada na

policijske stanice u Basri na jugu Iraka poginule su 73 osobe.

        2006 - Poginuo je američki pilot Skot Krosfild koji je

prvi leteo dvostrukom brzinom zvuka. Probni pilot Krosfild je

poginuo kada se njegov avion jednomotorac srušio u američkoj

saveznoj državi Džordžija. Ušao je u istoriju aeronautike 20.

novembra 1953. godine kada je na avionu D-558-II razvio brzinu od

dva maha, odnosno 2.124 kilometra na čas.

        2007 - Najmanje 73 stanovnika Somalije, većinom civila,

poginulo je u sukobu između snaga Etiopije i Somalije protiv

islamskih pobunjenika u Mogadišu, većim delom u kvartu Al Barakah.

Etiopske snage su u decembru 2006. ušle u Somaliju kako bi pomogle

privremenoj vladi u borbi protiv snaga "Unije šerijatskih sudova".

2010 - Umro je Huan Antonio Samaran, dugogodišnji 

predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta (MOK). Na čelu 

MOK-a nalazio se od 1980. do 2001. 

2010 - Svečano je otvoren obnovljeni Avalski toranj, 

svojevrsni simbol Beograda, srušen tokom NATO bombardovanja Srbije

(SRJ) krajem aprila 1999. Avalski toranj visok je 204,5 metara, 

što znači da je metar viši od prvobitnog tornja otvorenog 1965. 

godine.

 

2015 - Japanski maglev, najbrži putnički voz na svetu, 

oborio je sopstveni rekord. Voz je, prilikom testiranja, dostigao 

brzinu od 603 kilometra na sat, čime je nadmašen prethodni rekord 

od 581 km/h, postignut 2003. godine. To je brzi voz koji se kreće 

tako da nema trenja na šinama, a naziv Maglev je kovanica, od - 

magnetna levitacija.

2016 - Umro je Prins, američka pop zvezda. Prins Rodžer 

Nelson, kako mu je bilo puno ime, pevač, kompozitor, aranžer, 

smatran je za jednog od najinventivnijih muzičara svog doba. Postao 

je globalna zvezda osamdesetih 20 veka, a njegov album "Purple rain", 

objavljen 1984. proglašen je jednim od najboljih muzičkih albuma 

uopšte. Među njegove najveće hitove ubrajaju se "Purple Rain", 

"Little Red Corvette", "Let`s Go Crazy" i "When Doves Cry", "Cream" 

i "Kiš".

2018 - Severna Koreja saopštila je da obustavlja testove 

balističkih raketa dugog dometa kao i da planira zatvaranje poligona 

za testiranje nuklearnih bombi.

2019 - U Kolombu, Šri Lanka, dogodila se, na Uskrs, serija 

terorističkih napada na crkve i hotele. Ukupno je poginulo 259 osoba, 

kao i 9 terorista napadaca, a vise od 500 je povređeno. Centralne mete 

su bile tri crkve kao i tri hotela, a policija je demontirala bombu 

postavljenu na aerodromu. Napadi su bili motivisani islamskim 

ekstremizmom, odnosno mržnjom prema hrišćanima.