Znamenitosti Beograda: Narodno pozorište

 Narodno pozorište se nalazi u samom centru Beograda i zajedno sa Knez Mihailovom ulicom i spomenikom knezu Mihailu Obrenoviću čini najlepšu i najposećeniju pešačku zonu u glavnom gradu. Nalazi se u Francuskoj ulici na mestu gde se nekada nalazila Stambol kapija. Samo pozorište podeljeno je na dve scene - Veliku scenu i Scenu "Raša Plaović" i tri umetničke jedinice - Drama, Opera i Balet.

Zgrada Narodnog pozorišta izgrađena je 1868. godine kao stalno profesionalno pozorište. Ostaci nekadašnje Stambol kapije ugrađeni su u temelju zgrade što simboliše pobedu nad viševekovnom turskom vladavinom. Prostor ispred zdanja pozorišta zauzimao je Pozorišni trg, nekadašnji glavni beogradski trg. Po arhitektonskoj kompoziciji, dekoraciji i fasadi građevina znatno podseća na čuveno pozorište "La Scala" iz Milana. Prva predstava koja je izvedena bila je "Posmrtna slava kneza Mihaila" Đorđa Maletića, kao i "Srpska uvertira" kompozitora Dragutina Reša. 

Unutrašnjost pozorišta je krajnje impozantna. Enterijer prati italijanski model, koji naglašava istančan ukus za uređenje i udobnost gledališta. Kraljevske lože bile su prvobitno ukrašene draperijama, krunom i detaljima iz bečkih umetničkih radionica. Tavanice su ukrašene gipsanim ukrasom sa pozlatom, a posebnu čar doneli su lusteri sa svećama.

Najzanimljivija i najznačajnija rekonstrukcija zgrade nacionalnog teatra, realizovana u periodu od 1986. do 1989. godine, otvorila je polemiku među stručnom i širom javnosti o pitanju da li zgradi treba vratiti izvorni izgled ili obrise iz 1922. godine. Ipak, obnovljen je izgled objekta iz vremena njegove prve rekonstrukcije i dograđen zastakljeni tehnički aneks u zadnjem delu građevine prema projektu arhitekata Slobodana Drinjakovića i Ljubomira Zdravkovića. Taj izgled je zgrada zadržala do danas. Prilikom ovih radova, prema zamisli arhitekte Milana Pališaškog[13], obnovljen je u potpunosti verodostojan ambijent unutrašnjosti sa ciljem da se potvrde vizuelne i simbolične vrednosti starog teatra. U vestibilu je postavljena bista kneza Mihaila, rad Enrika Pacija iz 1872. godine, a slikana kompozicija Kolesnikova na tavanici rekonstruisana je na osnovu sačuvanih originalnih nacrta.

Odolevajući burnim istorijskim događajima, koji su obeležili srpsku istoriju decenijama unazad, Narodno pozorište je opstalo kao svedočanstvo očuvanja srpske kulture i tradicije, ali i kao stvarni svetionik srpske duhovnosti u budućnosti. Zbog svojih kulturnih, istorijskih, arhitektonskih, urbanističkih, umetničkih i estetskih vrednosti, Narodno pozorište u Beogradu utvrđeno je za kulturno dobro od velikog značaja 1983. godine. 

Na ovu rekonstrukciju je utrošeno 4,5 miliona dolara. Renovirana zgrada Narodnog pozorišta svečano je otvorena 15. oktobra 1989. godine.

U okviru Narodnog pozorišta, funkcionišu umetničke jedinice Opera, Balet i Drama, a predstave se odigravaju na Velikoj sceni i Sceni „Raša Plaović”. Danas predstavlja jednu od najreprezentativnijih i najznačajnijih kulturnih institucija Srbije.